Động từ là một trong những từ loại quan trọng giúp cho khả năng biểu đạt của tiếng Việt trở nên đa dạng và phong phú hơn. Vậy động từ là gì? Bài viết dưới đây sẽ tổng hợp toàn bộ kiến thức về động từ, hy vọng sẽ là nguồn tài liệu tham khảo hữu ích cho bạn đọc!
Contents
Động từ là gì tiếng Việt lớp 4?
Chương trình Tiếng Việt lớp 4 đã đưa ra khái niệm động từ là gì như sau: “Động từ là những từ được dùng để chỉ trạng thái và hoạt động của con người, sự vật hay hiện tượng. Nó bao gồm cả trạng thái tâm lý, trạng thái vật lý và trạng thái sinh lý.
Sự xuất hiện của động từ kết hợp với danh từ và tính từ tạo nên tính đa dạng và phong phú cho tiếng Việt, giúp ngôn ngữ của chúng ta không hề thua kém với bất kỳ ngôn ngữ nào khác trên thế giới.
![Động từ là cái gì lớp 4?](https://maydanhbongsan.com/wp-content/uploads/2022/06/cong-tu-la-gi-lop-4.jpg)
Ví dụ về động từ
Để các bạn hiểu rõ hơn khái niệm động từ là gì, mình sẽ đưa ra một số ví dụ cụ thể như sau:
- Cô ấy đang hát.
- Mẹ tôi đi cấy.
- Hôm nay, bố tôi đi làm từ rất sớm.
- Cô ấy rất buồn vì bị điểm thấp.
- Tôi rất buồn khi chia tay gặp anh ấy!
Đặc điểm và cách sử dụng động từ là gì?
- Động từ có khả năng kết hợp với danh từ hoặc tính từ để tạo thành cụm động từ: chạy nhanh lên, thắng cuộc chơi,….
- Động từ khi kết hợp với các phó từ (còn, đã, cứ, sẽ, vẫn, đang, chẳng, không,..). Nó cũng có khả năng kết hợp với các phó từ mệnh lệnh (chớ, đừng, hãy) sẽ tạo thành các câu có mục đích sai khiến.
- Chức năng chính của động từ trong câu là làm vị ngữ để bổ sung ý nghĩa cho động từ hoặc tính từ.
- Trong một số trường hợp, động từ cũng giữ vai trò làm trạng ngữ, định ngữ, chủ ngữ.
Ví dụ:
- Chiếc xe bị đổ. (động từ làm vị ngữ)
- Lao động là niềm vui. (động từ làm chủ ngữ)
- Làm như thế, tôi không đồng ý đâu! (động từ làm trạng ngữ)
Có những loại động từ nào?
Có 2 cách phân loại động từ, cụ thể như sau:
Dựa theo đặc điểm
Được chia thành 2 loại:
* Động từ chỉ hoạt động
Đây là những động từ được dùng để tái hiện hoặc gọi tên hoạt động của con người, sự vật.
Ví dụ: chạy, nhảy, đi, khóc, chơi, múa, hát, đuổi, cắn, gặm, cào, cấu,…
Các động từ chỉ hoạt động của người được dùng để chỉ hoạt động của sự vật, hiện tượng nhằm biến những vật vô tri, vô giác được hiện lên sinh động và trở nên gần gũi hơn với con người. Trong văn học người, người ta gọi đó là phép nhân hóa.
![Động từ chỉ hoạt động](https://maydanhbongsan.com/wp-content/uploads/2022/06/dong-tu-chi-hoat-dong.jpg)
Xem thêm:
Ví dụ:
“Bão bùng thân bọc lấy thân
Tay ôm tay níu tre gần nhau thêm”.
=> Các động từ “bọc, ôm, núi” vốn được dùng để chỉ người lại được nhà thơ sử dụng cho cây trẻ. Nhờ vậy mà hình ảnh cây tre hiện lên thân thuộc và gần gũi hơn.
* Động từ chỉ trạng thái
Đó là những động từ được dùng để tái hiện hoặc gọi tên suy nghĩ, cảm xúc của sự vật, con người.
Ví dụ: giận, buồn, vui, khóc, bị đánh, đau,…
Động từ chỉ trạng thái lại được chia thành nhiều nhóm nhỏ hơn, cụ thể như sau:
- Động từ chỉ trạng thái tồn tại/ không tồn tại: Đây là những động từ cho biết có sự mặt hoặc không có mặt của sự vật trong hiện thực khách quan như: có, còn, hết,…
Ví dụ: Tôi còn phải đi học.
- Động từ chỉ sự biến hóa như: trở thành, biến thành, hóa ra, trở nên,…
Ví dụ: Tấm hóa thành con chim vàng anh.
- Động từ mang ý nghĩa chỉ ý chí như: quyết, định, nỡ, toan,…
Ví dụ: Nguyễn Tất Thành đã quyết chí ra đi để tìm đường cứu nước, giải phóng dân tộc.
- Động từ mang ý nghĩ chỉ mong muốn như: muốn, mong, mong ước,…
Ví dụ: Tôi ước sự may mắn sẽ đến với cô ấy.
- Động từ mang ý nghĩa chỉ sự chịu đựng hoặc tiếp thu: mắc, được, bị,…
Ví dụ: Tôi được mời đến bữa tiệc sinh nhật của cô ấy.
- Động từ mang ý nghĩa so sanh: chẳng bằng, hơn, bằng, là, không bằng, kém hơn,…
Ví dụ: Tập phim này không hay bằng tập hôm qua!
![Động từ chỉ trạng thái](https://maydanhbongsan.com/wp-content/uploads/2022/06/dong-tu-chi-trang-thai.jpg)
Theo ý nghĩa sử dụng
Theo cách phân loại này, động từ được chia thành 2 loại sau:
- Nội động từ: Đây là những động từ không cần có tân ngữ đi kèm.
Ví dụ: Tôi đang nằm.
Cô ấy đang nấu cơm.
- Ngoại động từ: Là những động từ theo sau thường có một hoặc nhiều tân ngữ. Nếu thiếu tân ngữ, nội dung câu không có sự hoàn chỉnh và không diễn đạt trọn vẹn ý. Điều này khiến người đọc, người nghe không thể hiểu rõ vấn đề.
Ví dụ: Con chó đang đuổi theo tôi.
Cô ấy đã tặng món quà đó cho tôi.
Cụm động từ là gì?
Cụm động từ là một tổ hợp từ, gồm có động từ và một số từ ngữ khác phụ thuộc nó tạo thành. Cụm động từ có ý nghĩa đầy đủ và có cấu tạo phức tạp hơn so với một động từ. Tuy nhiên, chúng có cách sử dụng, chức năng tương đương như một động từ.
Mô hình cấu tạo cụm động từ:
Phần trước | Phần trung tâm | Phần sau |
Bổ sung ý nghĩa cho động từ về quan hệ thời gian, sự khuyến khích, sự khẳng định/ phủ định cho hoạt động, sự ngăn cản hành động,… | Động từ chính | Bổ sung ý nghĩa cho động từ về địa điểm, đối tượng, thời gian, nguyên nhân, cách thức hoạt động, mục đích,… |
Bài tập luyện tập về động từ
Ví dụ 1: Cho một số động từ sau: không, hết, bằng, thành, biến thành, hóa, thua, có, phải.
- Hãy xếp những thông từ trên vào các nhóm cụ thể.
- Đặt câu với một trong những động từ trên.
Lời giải:
- Sắp xếp các động từ
- Nhóm động từ chỉ trạng thái tồn tại/ không tồn tại: không, có, hết
- Nhóm động từ mang ý nghĩa chỉ sự biến hóa: thành, biến thành, hóa
- Nhóm động từ mang ý nghĩa chỉ trạng thái tiếp thu: phải
- Nhóm động từ mang ý nghĩa chỉ sự so sánh: bằng, thua
- Đặt câu
Cô ấy không học giỏi lắm!
Tôi phải giúp mẹ nấu cơm.
Tấm hóa thành quả thị.
Ví dụ 2: Xác định các động từ trong đoạn văn sau đây và cho biết tác dụng?
“Tre xung phong vào xe tăng, đại bác. Tre giữ làng, giữ nước, giữ mái nhà tranh, giữ đồng lúa chín. Tre hi sinh để bảo vệ con người”.
Lời giải:
Các động từ: xung phong, giữ, hy sinh, bảo vệ.
Tác dụng: Trong đoạn văn trên, nhà văn Thép mới đã sử dụng các động từ vốn được dùng để chỉ hoạt động của người để gắn cho cây tre. Nhờ đó mà hình ảnh cây trẻ hiện lên thật sinh, có tình cảm, cảm xúc y như con người.
Hy vọng qua bài viết chia sẻ trên sẽ giúp các bạn hiểu rõ hơn động từ là gì. Nếu bạn có câu hỏi thắc mắc hay ý kiến góp ý về bài viết, hãy để lại bình luận vào cuối bài cho mình biết nhé!