BMI là một trong các thước đo được dùng để đánh giá tình trạng sức khỏe và cân nặng của con người. Vậy chỉ số BMI là gì? Ý nghĩa, công thức tính chỉ số này như thế nào? Cùng maydanhbongsan.com tìm hiểu trong bài viết này nhé!
Contents
Chỉ số BMI là gì?
BMI được viết đầy đủ là “Body Mass Index”, có nghĩa là chỉ số khối cơ thể. Đây là thang đo được dùng để đánh giá tình trạng dinh dưỡng của người trưởng thành và là cơ sở để theo dõi các nguy cơ gây ảnh hưởng đến sức khỏe.
Chỉ số BMI xuất hiện lần đầu tiên vào năm 1832 do một nhà khoa học người Bỉ tên là Adolphe Quetelet tạo ra.
Khái niệm chỉ số BMI
Cách tính chỉ số BMI là gì?
Cách tính BMI khá đơn giản, có thể dễ dàng tính toán thông qua cân nặng và chiều cao. Công thức tính BMI cho người lớn cụ thể như sau:
BMI =
Ngoài cách tính BMI truyền thống này, bạn có thể lên google để tính BMI online.
Sau khi đã tính toán xong, ta sẽ so sánh kết quả với kết quả tiêu chuẩn để đánh giá tình trạng sức khỏe:
Các tiêu chí đánh giá |
Chỉ số BMI nam giới |
Chỉ số BMI nữ giới |
Gầy, thiếu chất dinh dưỡng |
< 18.5 |
< 18.5 |
Bình thường |
18.5 – 24.9 |
18.5 – 22.9 |
Tiền béo phì |
25 – 29.9 |
23 – 24.9 |
Béo phì cấp 1 |
30 – 34.9 |
25 – 29.9 |
Béo phì cấp 2 |
35 – 39.9 |
30 |
Béo phì cấp 3 |
40 |
40 |
Bảng chỉ số BMI của người Châu Á trưởng thành
Theo như bảng trên, BMI lý tưởng cho người Việt Nam dao động từ 18.5 – 24.9. Nếu dưới 18.5 là dấu hiệu cho thấy bạn bị thiếu cân, có dấu hiệu bị suy dinh dưỡng, nên luyện tập thể thao và có chế độ ăn phù hợp. Nếu BMI > 23 là dấu hiệu cho thấy bạn đang bị thừa cân. BMI càng lớn thì mức độ béo phì càng cao và cần có chế độ ăn uống phù hợp để lấy lại vóc dáng và hạn chế một số bệnh nguy hiểm.
Ví dụ: Một nam giới trưởng thành cam 1m75 và nặng 65kg thì chỉ số BMI = 65/ (= 21.2 => Bình thường
Đối với trẻ nhỏ, ta cũng sử dụng cách tính BMI của nữ và nam giới trưởng thành. Sau đó, so với với bảng chỉ số BMI theo tuổi cho trẻ em dưới đây:
Bảng chí số BMI cho trẻ em
Vai trò của chỉ số BMI là gì?
- BMI là chỉ số tiêu chuẩn để theo dõi và đánh giá các yếu tố nguy cơ gây ảnh hưởng đến sức khỏe có liên quan trực tiếp đến cân nặng.
- Phát hiện và theo dõi một số bệnh lý mãn tính như đái tháo đường, suy dinh dưỡng, tăng huyết áp,… Khi BMI càng cao thì nguy cơ mắc bệnh lý mãn tính ngày càng lớn.
- Dùng để đánh giá mức độ béo phì của con người.
- BMI là tiền tố quan trọng để tính TDEE. Vậy TDEE là gì? TDEE được viết đầy đủ là Total Daily Energy Expenditure, là tổng năng lượng tiêu hao trong một ngày của một người trưởng thành để thực hiện các hoạt động khác nhau như ngủ, vui chơi, học tập, làm việc,…
Cách tính TDEE
Tuy nhiên, khi đã hiểu rõ chỉ số BMI là gì, ta sẽ thấy chúng tồn tại một số nhược điểm nhất định. Đó là:
- Không chỉ rõ cơ quan hay vị trí nào trên cơ thể đang quá gầy/ thừa mỡ.
- Không chỉ rõ sự khác biệt giữa các giới tính, lứa tuổi và trạng thái cơ thể.
- Không xác định được sự khác biệt giữa khối lượng mỡ với xương, cơ,…
Điều này dẫn đến một số hệ lụy như: Người vận động nhiều, cơ thể rắn chắc nhưng bị xếp vào nhóm thừa cân; người già có lượng cơ bắp ít nhưng cân nặng vẫn nằm trong nhóm người khỏe mạnh,…
Vì vậy, ta không nên áp dụng cách tính chỉ số khối lượng cơ thể BMI cho các đối tượng như vận động viên, người thường xuyên luyện tập thể thao, trẻ nhỏ chưa phát triển, người già và phụ nữ mang thai/ cho con bú.
Vì sao nên duy trì chỉ số BMI chuẩn?
Chỉ số BMI bình thường của người Việt Nam khuyến khích nên dao động trong khoảng từ 18.5 – 25. Dưới mức 18.5, nguy cơ cao là bạn đang bị suy dinh dưỡng, thiếu cân nặng. Lớn hơn ngưỡng 23 cho thấy cơ thể có nguy cơ bị béo phì.
Theo các chuyên gia dinh dưỡng, việc quá béo hoặc quá gầy đều không tốt và để lại nhiều hệ lụy cho sức khỏe. Nếu thiếu cân, chúng ta có thể đối mặt với các nguy cơ như suy giảm hệ miễn dịch, thiếu máu, thiếu vitamin, rối loạn kinh nguyệt, loãng xương, chậm phát triển (nhất là trẻ nhỏ).
Ngược lại, khi thừa cân, con người sẽ đối mặt với các hệ lụy như: tăng huyết áp, bệnh lý mạch vành, tăng cholesterol xấu, đái tháo đường, bệnh lý xương khớp, cơ thể mệt mỏi,….
BMI càng cao thì nguy cơ béo phì càng lớn, gây ra nhiều căn bệnh có hại cho sức khỏe
Cách duy trì chỉ số BMI lý tưởng
Nam và nữ giới trưởng thành có chỉ số BMI không nằm trong ngưỡng an toàn thì nên thay đổi lối sống và chế độ dinh dưỡng. Điều này không chỉ giúp bạn có vóc dáng đẹp, thon gọn mà còn hạn chế nguy cơ bệnh tật.
Xây dựng chế độ ăn khoa học
Không chỉ những người béo, ngay cả người gầy, có nhu cầu muốn tăng cân nên xây dựng chế độ ăn uống khoa học. Đó là chế độ đầy đủ các chất dinh dưỡng (đạm, chất béo, tinh bột, vitamin – khoáng chất). Ăn nhiều trái cây tươi và rau xanh.
Hạn chế đồ ăn nhiều dầu mỡ, đồ ăn sẵn và các thực phẩm chứa lượng đường cao như nước ngọt, bánh ngọt,…. Đây đều là các tác nhân khiến cơ thể dư thừa năng lượng, tích tụ nhiều mỡ thừa trong cơ thể, làm tăng nguy cơ béo phì và tích mỡ nội tạng.
Các loại thực phẩm nên sử dụng
Tập thể dục thể thao
Tập thể dục thể thao giúp tăng cường sức khỏe cho cơ thể, cải thiện sự dẻo dai và linh hoạt. Đồng giúp giúp đốt cháy mỡ thừa, giúp ta có một cơ thể săn chắc và khỏe mạnh hơn.
Một số nghiên cứu còn chỉ ra tập luyện giúp giảm stress, căng thẳng, giữ cho tinh thần luôn trong trạng thái vui vẻ và thoải mái.
Nghỉ ngơi hợp lý
Chúng ta nên cân bằng giữa thời gian làm việc và thư giãn. Ngủ đủ 7 – 8 tiếng mỗi ngày và đi ngủ trước 11 giờ tối. Chế độ nghỉ ngơi phù hợp không chỉ giúp bạn nâng cao tinh thần, nạp đủ năng lượng cho ngày làm việc mới mà còn hỗ trợ cho quá trình tăng/ giảm cân vô cùng hiệu quả.
Nghỉ ngơi đầy đủ
Có thể bạn quan tâm:
Một số thói quen tốt khác
- Uống nhiều nước lọc để tránh tình trạng mất nước và thanh lọc cơ thể.
- Không coi nhẹ bữa sáng. Hãy bắt đầu bữa sáng giàu chất xơ và protein. Có thể chọn tinh bột nhưng nên ưu tiên nguồn tinh bột hấp thu chậm như yến mạch, khoai lang luộc,… để hạn chế tình trạng insulin tăng cao.
Ngoài ra, một số người chọn cách tăng cân/ giảm cân nhanh nhờ uống thuốc tăng/ giảm cân và phẫu thuật hút mỡ. Ưu điểm của phương pháp này là nhanh chóng, không mất nhiều thời gian. Tuy nhiên, hiệu quả ngắn và có nhiều biến chứng xảy ra.
Vì vậy, hãy chọn cách tăng cân/ giảm cân lành mạnh. Nếu bạn đang gặp khó khăn trong quá trình thực hiện mục tiêu của mình, vậy thì hãy tìm đến các bác sĩ dinh dưỡng hoặc huấn luyện viên thể hình uy tín để hỗ trợ và cho lời khuyên phù hợp.
Hy vọng qua bài viết này sẽ giúp bạn đọc hiểu rõ chỉ số BMI là gì và có thể tự tính chỉ số khối lượng cơ thể cho mình. Nếu bạn thấy bài viết hữu ích thì hãy chia sẻ cho người thân và bạn bè của mình nhé!